شرکت Atlassian اخیرا طی یک اطلاع‌رسانی عمومی اعلام کرد که ارائه خدمات خود را برای نسخه Server متوقف خواهد کرد. در این اطلاع‌رسانی تاریخ‌های تغییر در این خدمات نیز ذکر شده است. این شرکت اعلام کرده است که فروش لایسنس نرم‌افزارهای نسخه Server از تاریخ ۰۲/۰۲/۲۰۲۱ (۱۳۹۹/۱۱/۱۴) متوقف و هم چنین پس از تاریخ ۰۲/۰۲/۲۰۲۴ (۱۳/۱۱/۱۴۰۲) این شرکت توسعه نرم افزارهای نسخه Server و ارائه آپدیت برای آن‌ها را نیز متوقف خواهد کرد.
در اینجا قصد داریم تاثیر این تغییرات در کاربران و شرکت‌هایی ایرانی که از خدمات این شرکت استفاده می‌کنند را بررسی کنیم. پیش از بررسی این موضوع و تاثیر آن بر شرکت‌های ایرانی، لازم است با انواع خدمات شرکت Atlassian آشنا شویم.
این شرکت اعلام کرده است که دلیل این تغییر استقبال مشتریان در استفاده از نسخه‌های Cloud و Data Center نرم افزارهای این شرکت بوده است و به همین دلیل قصد دارد تمامی مشتریان خود را به یکی از این دو نسخه مهاجرت دهد.
شرکت Atlassian تا کنون اکثر سرویس‌های مهم خود را در سه نسخه Server، Cloud و Data Center ارائه نموده است.
مهم‌ترین نرم‌افزار این شرکت که بسیاری از افراد نیز به واسطه این نرم افزار با شرکت Atlassian آشنا هستند، نرم افزار جیرا (Jira) است. نرم افزار جیرا پرکاربرترین نرم‌افزار مدیریت پروژه‌های چابک، و هم چنین یکی از بهترین نرم افزارهای تیکتینگ (Ticketing) حوزه مدیریت سرویس (ITSM) است که خود شامل سه ماژول اصلی Core , Software و Service Desk است. این سه ماژول در پیاده‌سازی فرآیندهای سازمانی، مدیریت پروژه‌های چابک (به روش کانبان و اسکرام و …) و هم‌چنین مدیریت سرویس کاربرد فراوانی دارد و امکانات بی‌نظیری در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. بزرگترین مزیت این نرم‌افزار امکان استفاده از این سه ماژول در یک نرم‌افزار به صورت یکپارچه است که ارتباط بین بخش‌های مختلف یک سازمان را بسیار تسهیل می‌نماید.
علاوه بر این سه ماژول، نرم افزار جیرا قابلیت نصب افزونه (Plugin) های بسیاری را فراهم کرده است که شرکت‌های زیادی در سراسر جهان برای جیرا اقدام به توسعه پلاگین‌های متنوع کرده اند. این پلاگین‌ها، کاربرد نرم افزار جیرا را بسیار بیشتر کرده و به کاربران این امکان را داده است برای نیازمندی‌های مختلفی از این نرم افزار استفاه کنند. به طوری که بسیاری از شرکت‌های غیر IT نیز به صورت گسترده از این نرم‌افزار بهره می‌برند.
برخی از پرکاربردترین این پلاگین‌ها که به صورت گسترده‌ای در بین شرکت‌ها مختلف استفاده می‌شوند:
افزونه BigGannt, BigPicture : کنترل پروژه به صورت RUP و ابشاری، پیاده سازی متدولوژی‌های Scaled Agile مانند SAFe و Scrum of Scrums، مدیریت منابع (Resource Management) ، مدیریت ریسک (Risk Management)
افزونه Insight و Insight Discovery : استخراج خودکار تجهیزات و مدیریت آن‌ها، پیاده سازی Asset Management، مدیریت دارایی‌ها
افزونه Automation for Jira : خودکارسازی فرآیندها و روال‌ها
افزونه Release Management : مدیریت کامل نسخ و ورژن‌ها
افزونه های Test Management : مدیریت فرآیندهای تست نرم‌افزار
افزونه‌های Risk Managmenet : مدیریت ریسک
و هزاران افزونه و پلاگین دیگر که می‌توانید در Marketplace این شرکت آن‌ها را مشاهده نمایید.
این نرم‌افزار پرکاربرد در ایران نیز به صورت گسترده‌ای در بین شرکت‌های مختلف در حال استفاده است.
سایر نرم‌افزارهای پرکاربرد این شرکت شامل موارد زیر است:
نرم افزار Confluence : پرکاربردترین مدیریت مستندات به صورت ویکی، فروم‌های سازمانی
نرم افزار Bitbucket : نرم افزار مدیریت منبع (Source Control)- نرم افزار مدیریت کد‌های نرم افزار با قابلیت یکپارچگی کامل با جیرا و کانفلونس
نرم افزار Bamboo : نرم افزار پیاده‌سازی CI/CD
نرم افزار Crowd : نرم افزار مدیریت کاربران و دسترسی ها و پیاده‌سازی SSO
همان‌طور که گفته شد اکثر این نرم افزارهای پرکاربرد در سه نسخه Server ، Cloud و Data Center توسط شرکت اتلسین ارائه می‌شود. تفاوت و کاربرد هر کدام از نسخه‌ها چیست؟
نسخه Cloud یا ابری : در این نسخه از نرم‌افزار کاربران و مشتریان برای استفاده از نرم‌افزار با تهیه اکانت از شرکت Atlassian به صورت آنلاین از خدمات و نرم‌افزارهای شرکت استفاده می‌کنند. در این نسخه فرآیند نصب نرم‌افزار وجود ندارد و تمامی نیازمندی های زیرساختی توسط شرکت اتلسین تامین می‌گردد و مشتریان صرفا از نرم‌افزار بهره می‌برند. مزیت استفاده از این نسخه عدم درگیری مشتریان با فرآیند نصب و نگه‌داری از سرور خواهد بود و برخی معایب این نوع خدمات شامل موارد زیر است:
نیاز به اینترنت دائم برای استفاده از نرم‌افزار
خطر امنیت اطلاعات سازمان به دلیل انتقال اطلاعات به سرورهای ابری شرکت اتلسین
و بدترین عیب این نوع خدمات برای کاربران ایرانی، تحریم و عدم ارائه خدمات به کاربرانی و خطر بسته شدن اکانت کاربران
نسخه Server : نرم‌افزارهای نسخه سرور که On-Promise نیز گفته می شود، مشتریان با تهیه نسخه نصبی نرم‌افزار، آن را بر روی سرورهای خود نصب و راه اندازی کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند. مزیت این رویکرد عدم نیاز به اینترنت دائم برای دسترسی به نرم افزار است. به عبارت دیگر سازمان می‌تواند نرم افزار را بر روی یک سرور بدون نیاز به اتصال به اینترنت نصب و راه اندازی کرده و به صورت شبکه محلی و داخل سازمانی مورد استفاده قرار دهد. عیب این روش درگیری سازمان با نگه‌داری سرویس و مدیریت زیرساخت آن است.
این نسخه بیشترین استفاده را در بین شرکت‌های ایرانی داشته است. چرا که مسائل تحریم و امنیت اطلاعات در آن وجود ندارد
لازم به ذکر است که این نسخه از نرم افزار مناسب برای شرکت‌های کوچک تا متوسط بوده و شرکت اتلسین برای سازمان‌های با تعداد کاربر بالا نسخه Data Center را ارائه نموده است.
نسخه Data Center : این نسخه شبیه به نسخه سرور است با این تفاوت که برای سازمان‌های بزرگ و تعداد کاربر زیاد مناسب است. در این نسخه سرویس به صورت HA راه‌اندازی می‌گردد. تفاوت نسخه Server و Data Center برای نرم افزار جیرا در شکل زیر مشخص است. این نسخه نیاز به منابع بیشتری نسبت به نسخه سرور برای راه اندازی دارد.
علاوه بر این سه نسخه از افزارهای شرکت اتلسین، تعدادی از نرم‌افزارهای این شرکت نیز به صورت Application ارائه می‌گردد و به دلیل نوع کارکرد آن صرفا نسخه Desktop دارد. نرم افزار Sourcetree که برای بصری سازی و کار بهتر با کدها در ارتباط با Source Control هاست، از این نوع است و تنها نسخه Desktop برای سیستم عامل‌های ویندوز و مک ارائه می‌کند.
حال که با انواع مختلف خدمات شرکت اتلسین آشنا شدیم، لازم است به این سوال پاسخ دهیم که تغییر خدمات شرکت Atlassian شامل چه مواردی می‌شود و کاربران و شرکت‌های ایرانی چه تاثیری در استفاده از این نرم افزارها مشاهده خواهند کرد.
همان‌طور که گفته شد، شرکت اتلسین قصد دارد ارائه خدمات خود برای نسخه Server نرم‌افزارهای خود را متوقف کند. این شرکت از مشتریان خود خواسته تا به یکی از نسخه‌های Cloud یا Data Center مهاجرت کنند. اما به دلیل مشکلاتی که برای کاربران ایرانی استفاده کننده از نرم‌افزارهای این شرکت وجود دارد (از جمله عدم ارائه مستقیم خدمات به کشور ما و امکان مسدود شدن اکانت‌های ابری) ، کاربران ایرانی عملا امکان استفاده از خدمات ابری این شرکت را ندارند.
اما خبر خوب این است که شرکت اتلسین ارائه خدمات خود را در نسخه Data Center به صورت جدی ادامه می‌دهد. این شرکت اعلام کرده است که برای برخی از نرم‌افزارها که هم‌اکنون نسخه Data Center ارائه نمی‌گردد نیز به زودی این نسخه را منتشر خواهد کرد. برنامه این شرکت برای ارائه نسخه Data Center نرم افزار Bamboo در تصویر زیر آمده است.
هم چنین این شرکت اعلام کرده است در صورتی که مشتریانی که از نسخه Server استفاده می‌کنند تمایلی به استفاده از خدمات ابری ندارند، می‌توانند از Non-Clustred Data Center استفاده کنند. این حالت به این معنی است که کاربرانی که نسخه Server نرم‌افزارها را استفاده می‌کنند با کمترین تغییراتی امکان ادامه استفاده از نرم‌افزار را خواهند داشت.
این تغییرات تنها شامل دو مورد است :
۱- بروزرسانی نرم افزار به آخرین نسخه
۲- تغییر لایسنس نرم افزار به نسخه Data Center
در حقیقت نسخه Non-Clustred Data Center همان نسخه Server نرم‌افزار و تنها با لایسنس Data Center خواهد بود.
مزیت این روش این است که در صورتی که سازمان شما نیاز به راه‌اندازی HA در نرم‌افزار سازمان خود داشته باشید، تنها نیاز به اضافه کردن زیرساخت خواهید بود و نیاز به تغییر در بخش لایسنس نخواهید داشت (بر خلاف تغییر از نسخه Server به Data Center که یکی از مراحل بروزرسانی لایسنس نرم افزار است)
نتیجه‌گیری
تغییر در رویکرد شرکت اتلسین در ارائه خدمات نسخه Server تاثیر زیادی بر کاربران در سراسر دنیا به ویژه ایران خواهد داشت چرا که کاربران ایرانی تنها امکان استفاده از نسخه Server (یا در صورت نیاز Data Center) را دارند. شرکت اتلسین برای تمرکز بهتر بر ارائه خدمات خود تصمیم دارد نسخه‌های Server و Data Center خود را یکپارچه کند.
سوالی که برای کاربران ایرانی بوجود می‌آید، ادامه استفاده شرکت‌های ایرانی از این نرم‌افزارها به چه شکل خواهد بود؟ آیا این به معنی پایان استفاده از این نرم‌افزارهای پرکاربرد در ایران است؟
در پاسخ به این سوالات باید گفت: هیچ نگرانی در ادامه استفاده از نرم‌افزارهای این شرکت وجود ندارد. این شرکت برنامه جدی در توسعه نرم‌افزار های نسخه Data Center خود دارد که شرکت‌ها و سازمان‌ها به راحتی می‌تواند از حالت Non-Clustred Data Center برای تعداد کاربران پایین و حالت Clustred Data Center برای تعداد کاربران بالا استفاده کنند.
برای دریافت راهنمایی بیشتر از قسمت تماس با ما، با ما در ارتباط باشید.
